Boşanma davası anlaşmalı ve çekişmeli boşanma davası olarak ikiye ayrılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davasında, taraflar boşanma ile boşanmaya bağlı olan diğer unsurlarda anlaşmaları halinde başvurulan yoldur. Anlaşmalı boşanma davasında, boşanmaya neden olan unsurlar, iddialar tartışılmamaktadır. Yalnızca tarafların anlaşmalı boşanma davası ile boşanmayı tercih ettikleri ve protokol maddeleri duruşmaya konu olmaktadır. Çekişmeli boşanma davasında ise kanunda sayılan genel ya da özel boşanma sebeplerinden biri ile boşanma davası açılmaktadır. Çekişmeli boşanma davası açan davacı, kanunda sayılan boşanma sebeplerinden birine dayanarak boşanma davası açabilir. Boşanma sebepleri genel ve özel olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel boşanma sebebi, evlilik birliğinin temelden sarsılmasıdır. Evlilik birliğinin temelinden sarsılması, eski kanunda şiddetli geçimsizlik olarak tabir edilmektedir. Ayrıca halk tarafından bilinen tabir de şiddetli geçimsizliktir. Evlilik birliğinin temelden sarsılmasında, davacı evliliğin taraflar için çekilmez olduğunu, davalının evliliğin sona ermesinde kusurlu olduğunu ispatlamakla mükelleftir. Genel boşanma sebebinde genel olarak evlilik birliğini temelden sarsacak durumun, taraflar arasında var ise kültür farklılığının, evlilikten gelen sorumlulukların yerine getirilmediğinin kanıtlanması gerekmektedir. Genel boşanma sebebinde karşı tarafın kusurunu, özel boşanma sebebinde ise sunulan boşanma sebebini ispatlamak zorundadır. Özel boşanma sebepleri ise kanunda madde madde sayılmıştır; – Zina, – Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış Nedenleri ile Boşanma Davası, – Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebepleri ile Boşanma Davası, – Terk Sebebiyle Boşanma Davası, – Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası. Görüdüğü üzere, boşanma davası açacak olan kişinin öncelikle boşanma sebebinin kanundaki boşanma sebeplerinden hangisine girdiğini bilmesi gerekmektedir. Davalı eşin güven kırıcı hareketlerinin genel boşanma sebebine mi yoksa zina nedeniyle boşanma davasına girdiği bilinmelidir. Yanlış bir nedene dayalı olarak açılan dava reddolunacaktır. Boşanma sebebine göre açılmış olan davada, davacı, boşanma nedeni ile iddiasını ispatlarken ne tür delillerle ispatlayabileceğini bilmelidir. Bunun yanında boşanma sebeplerinde, hangi nedenin hangi sürede açılması gerektiği önemli bir durumdur. Davacı, açacağı davada boşanma nedeninin şartlarını, delillerini, iddialarını kanıtlamak için hangi belgeleri kullanabileceğini araştırmalıdır. Açılacak olan davada, iyi bir şekilde araştırma yapılmaz, hak düşürücü süre kaçırılır ise hukuki kaybınız olabilecektir.
Kanunda özel ve genel olarak boşanma sebepleri belirtilmiştir. Çekişmeli boşanma davası açacak olan kişi, evliliğini sonlandırmak istediği nedeni kanunda belirtilen boşanma nedenlerinden birine dayandırmak zorundadır. Boşanma nedeninden birine dayandırılmadan açılan boşanma davası, mahkeme tarafından reddedilecektir.
Genel boşanma sebebi, evlilik birliğinin temelden sarsılması olup şiddetli geçimsizlik olarak da bilinmektedir. Özel boşanma sebebi ise zina; akıl hastalığı; suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme; hayata kast, onur kırıcı veya pek kötü muamele nedeniyle boşanma olarak kanunda maddelendirilmiştir.
Kişinin evlilik birliğini sarsacak her türlü davranışı boşanma sebebine neden olan davranışları olarak nitelendirilmektedir. Örneğin; evlilik birliğinden gelen sorumluluklarının yerine getirilmemesi, eşine olan sadakatine aykırı davranması, eşine saygılı davranmaması gibi birçok özel durum boşanma sebebi olan davranışlardır.
Evlilik birliğini sarsmayacak derecede olan davranışlar, evlilik birliğini sona erdirmeyen davranışlardır. Kişiler arasındaki her tartışma veya küslük boşanma sebebi değildir. Taraflar arasında uzlaşmanın mümkün olmadığı tartışma çıkmalı, evliliğinin devamını getirmeyecek nitelikte boşanma olmalıdır.
Özel boşanma nedenlerinden bazıları velayet konusunda mahkemenin kararını etkilemektedir. Velayet, çocuğun bakımını ve gözetimini hangi ebeveyn daha iyi yerine getirecek ise mahkeme tarafından o ebeveyne verilecektir. Ancak haysiyetsiz hayat sürme ve suç işleme veya akıl hastalığı nedeniyle boşanma sebepleri velayeti etkileyecektir.
Eşler arasında cinsel ilişkinin olmaması, cinsel ilişkide doyum sağlanamaması iktidarsızlıktır. Kişinin cinsel ilişkiye girmemesi veya iktidarsızlık boşanma nedeni olarak gösterilebilir. Ancak iktidarsız olduğu iddia edilen eşin cinsel rahatsızlığı mahkeme tarafından tedavi edilip edilmeyeceği, tedaviden kaçıp kaçmayacağı dikkate alınarak boşanma kararı verilecektir.
Eşin yoğun bir şekilde alkol kullanması, boşanma davasına konu edilerek boşanma sebebi gösterilebilir. Mahkeme tarafından alkol kullanımının sıklığı, alkol kullanımı nedeniyle evlilik birliğini etkileyip etkilemediği, kişinin evlilikten gelen sorumluluğu yerine getirip getirmediği incelenecektir. Tüm bunların evliliği etkilemesi halinde boşanma kararı verilebilir.
Kişinin yoğun bir manevi çöküntüye uğrayarak depresyona girmesi boşanma sebebi olarak gösterilebilir. Depresyonun ağırlığı, derecesi, tedavi edilip edilmeyeceği ve evlilik birliğine zarar verip vermediği mahkeme tarafından araştırılacaktır. Bütün delillerin toplanılmasından sonra mahkeme tarafların boşanmasını uygun görebilir.